Недвижимость и Строительство

Oсы уa&#1179ыт&#1179a дeйін &#1178ытaй &#1171aлымдaры aйды&#1187 eкінші бeтінe бaрып, oл жa&#1179ты&#1187 сурeтін б&#1201&#1179aрa&#1171a пaш eтті. Былтыр &#1171aнa oлaр гeн мoдификaциялaн&#1171aн бaлaлaрды жaры&#1179 д&#1199ниeгe aлып кeлді. Нaурыздa &#1241лeмдік БA&#1178 oл жа&#1179тан та&#1171ы бір жа&#1187алы&#1179ты жария етті. Б&#1201л жолы аспан асты еліні&#1187 &#1171алымдары адамны&#1187 т&#1257рт ая&#1179ты досы, я&#1171ни итті&#1187 клонын жасады. Ол жай &#1171ана жануар емес, &#1179ызметтік ма&#1179сат&#1179а арнал&#1171ан, арнайы баптаудан &#1257тетін полицейлерге &#1179ылмысты ашу&#1171а к&#1257мектесетін тінтуші ит. 

Tengrinews.kz тілшісі &#1171ылым&#1171а ден &#1179ой&#1171ан &#1179ытайлы&#1179 &#1171алымдарды&#1187 та&#1171ы да бір жа&#1187алы&#1171ына шолу жасады.  

Зерттеуші Ван Цзюшэн клондал&#1171ан к&#1199шікпен. © Sinogene Biotechnolog

2018 жылды&#1187 19 желто&#1179санында &#1178ытайды&#1187 Куньмин &#1179аласында клондал&#1171ан к&#1199шік д&#1199ниеге келді.

Sinogene Biotechnology биотехнологиялы&#1179 компаниясыны&#1187 &#1171алымдары детектив итті&#1187 клонын жаса&#1171ан. Экспериментке &#1201шыра&#1171ан жеті жаста&#1171ы &#1201р&#1171ашы итті&#1187 аты — Хуахуанма. Ол — кунминдік овчарка. &#1256ткен &#1171асырды&#1187 ортасында б&#1201л итті&#1187 т&#1201&#1179ымын &#1179ас&#1179ыр ж&#1241не неміс овчаркасын будандастыру ар&#1179ылы д&#1199ниеге &#1241келген. Б&#1201л ит т&#1201&#1179ымын &#1241скери &#1179ызметке пайдалану &#1199шін &#1257сіріп шы&#1171ар&#1171ан. Хуахуанма осы уа&#1179ыт&#1179а дейін 12 адам &#1257лімі мен 20-&#1171а жуы&#1179 аса &#1179ауіпті &#1179ылмысты&#1179 істі&#1187 ашылуына к&#1257мегін тигізген. Оны &#1241лемдегі е&#1187 иіс таны&#1171ыш ит деп атайды. Ол бірнеше рет марапаттал&#1171ан.

Хуахуанма. © Sinogene Biotechnolog

Осылайша &#1179ытай &#1171алымдары «Шерлок Холмс» деген ат&#1179а ие итті&#1187 клонын жаса&#1171ан. Б&#1201л шараны геномды &#1257згертетін ж&#1241не &#1199й жануарларын клондайтын биотехнологиялы&#1179 компания мен Юньнань университеті бірлесіп жаса&#1171ан. Олар Хуахуанманы&#1187 ДН&#1178-сын пайдалан&#1171ан. Я&#1171ни, &#1171алымдар итті&#1187 тері &#1199лгісін алып, оны&#1187 жасушаларынан эмбрион жасап шы&#1171ар&#1171ан. Эмбрионды Бигль т&#1201&#1179ымды итке енгізіп, біршама уа&#1179ыттан кейін к&#1199шік д&#1199ниеге келген. Клондал&#1171ан к&#1199шікті Куньсюн деп ата&#1171ан.

Биотехнологиялы&#1179 компанияны&#1187 бас директорыны&#1187 орынбасары, а&#1171а зерттеуші Ван Цзюшэн компания сайтында б&#1201л экспериментке байланысты &#1257з ойын білдірген:

«Иттерді клондауды&#1187 б&#1201л бірінші эксперименттері. Я&#1171ни т&#1241жірибе &#1241лі ж&#1199ргізіліп жатыр. Біра&#1179 біз 10 жылды&#1187 ішінде иттерді к&#1257птеп клондау технологиясын дамытып, оны бір ретке келтіреміз деп жоспарлап жатырмыз. О&#1171ан &#1179оса клондал&#1171ан иттер &#1257здеріні&#1187 тінтуші &#1179асиеттерін са&#1179тап &#1179алуы &#1179ажет. Куньсюнны&#1187 тууы бізге жа&#1187а м&#1199мкіндіктерге жол ашты. Я&#1171ни біз полиция иттерін тез арада баптау&#1171а жа&#1179сы м&#1199мкіндік жасаймыз. Ендігі кезекте біз оларды&#1187 &#1201рпа&#1171ын са&#1179тайтын банктер жасауды жоспарлап жатырмыз. Ол банктерде соматикалы&#1179 жасушаларды 50 жыл са&#1179тау&#1171а болады», — дейді &#1171алым. 

Куньсюн. © Sinogene Biotechnolog

Клондал&#1171ан бірінші ит Кесарево тілігін жасау ар&#1179ылы ту&#1171ыз&#1171ан. Оны&#1187 бастап&#1179ы салма&#1171ы 540 грамм, ал &#1201зынды&#1171ы 23 сантиметр бол&#1171ан. &#1178ытай &#1171алымдары зерттеулерді&#1187 н&#1241тижесінде ту&#1171ан к&#1199шікті&#1187 ДН&#1178-сы Хуахуанманы&#1187 ДН&#1178-сына 99,9 пайыз&#1171а &#1201&#1179састы&#1171ын м&#1241лімдеген. К&#1199шікті&#1187 ту&#1171анына 75 к&#1199ннен асып кеткен. &#1178азіргі уа&#1179ытта к&#1199шік дайынды&#1179 жасайтын базада. Ол арнайы дайынды&#1179тан &#1257тіп жатыр.

Зерттеуші Ван Цзюшэнны&#1187 айтуынша, Куньсюнны&#1187 иіс сезу &#1179абілеті жа&#1179сы дамы&#1171ан ж&#1241не бас&#1179а иттерге &#1179ара&#1171анда ол &#1179ажет заттарды иіс ар&#1179ылы тез табады. О&#1171ан &#1179оса к&#1199шік кез келген ортада бейімделіп кетеді екен.

Клондал&#1171ан к&#1199шік кезінде Хуахуанманы дайында&#1171ан кинологты&#1187 баптауына берілген.

© Sinogene Biotechnolog

&#1178ытай &#1171алымдарыны&#1187 айтуынша, олар клондал&#1171ан итті ба&#1179ылайтын болады. Біра&#1179 олар б&#1201л к&#1199шікті&#1187 бойында Хуахуанманы&#1187 барлы&#1179 &#1179асиеті болатынына к&#1199м&#1241нмен &#1179арап отыр. Егер б&#1201л жасал&#1171ан шара о&#1187 н&#1241тиже берсе, &#1171алымдар алда&#1171ы уа&#1179ытта осындай иттерді&#1187 &#1201рпа&#1171ын са&#1179тайтын банк жасауды жоспарлап жатыр. Клондау&#1171а ж&#1201мсал&#1171ан &#1179аражат жарияланба&#1171ан. 

&#1178ытайлы&#1179тарды&#1187 м&#1201ндай биотехнологиялы&#1179 шара&#1171а ж&#1199гінуіне бірнеше себеп бар. Мемлекетті&#1187 &#1178о&#1171амды&#1179 &#1179ауіпсіздік министрлік &#1257кілдері м&#1201ндай иттерді дайындау&#1171а 4-5 жыл кететінін м&#1241лімдеген. О&#1171ан &#1179оса оларды баптау&#1171а 30 миллион те&#1187геге жуы&#1179 &#1179аражат ж&#1201мсалады екен. Сол &#1199шін олар клондау ар&#1179ылы &#1179ыс&#1179а уа&#1179ытта &#1179ылмысты ашу&#1171а к&#1257мексететін иттерді дайындауды жоспарлап жатыр.  

Айта кетейік, &#1178ытай &#1171алымдары былтыр маймылдарды&#1187 клонын жасап, &#1171ылым&#1171а та&#1171ы бір жа&#1187алы&#1179 енгізген. Ол кезде &#1201ры&#1179тан&#1171ан эмбрионны&#1187 к&#1257мегімен макака т&#1201&#1179ымдас маймылдарды&#1187 клонын жаса&#1171ан. Екі &#1201р&#1171ашы макака екі т&#1199рлі уа&#1179ытта д&#1199ниеге келген. Осыдан кейін &#1171алымдар клондау ар&#1179ылы пайда бол&#1171ан маймылдарды&#1187 к&#1257мегімен &#1241рт&#1199рлі ауруларды зерттейтінін м&#1241лімдеген.

Автор: Ма&#1179сат Мамбетжан